W sierpniu 1920 roku, na polach wokół Warszawy, rozstrzygnęły się losy Polski i całej Europy – to zwycięstwo wspominamy co roku 15 sierpnia, obchodząc Święto Wojska Polskiego. Bitwa Warszawska, znana również jako Cud nad Wisłą, była momentem zwrotnym wojny polsko-bolszewickiej i wydarzeniem o znaczeniu ogólnoeuropejskim. W dniach 13–25 sierpnia polskie oddziały odparły natarcie Armii Czerwonej, powstrzymując jej marsz na Zachód. Przełom nastąpił dzięki manewrowi znad Wieprza, kierowanemu przez marszałka Józefa Piłsudskiego, który przechylił szalę zwycięstwa na stronę polską i zmusił wojska bolszewickie do odwrotu.
Znaczenie tej wygranej doceniono już w okresie międzywojennym. Rozkazem z 4 sierpnia 1923 r. minister spraw wojskowych gen. Stanisław Szeptycki wyznaczył 15 sierpnia na stałe święto żołnierza. Sama data miała jednak dłuższą tradycję – w czasach Księstwa Warszawskiego tego dnia hucznie obchodzono urodziny Napoleona Bonapartego, a w pierwszych latach II Rzeczypospolitej (1919–1923) świętowano 6 sierpnia, w rocznicę wymarszu Pierwszej Kompanii Kadrowej. Po II wojnie światowej władze komunistyczne zastąpiły 15 sierpnia rocznicą bitwy pod Lenino, lecz przedwojenne święto nigdy formalnie nie zostało zniesione. Powrócono do niego w 1992 r., przywracając je jako upamiętnienie zwycięstwa w Bitwie Warszawskiej.
W wojnie polsko-bolszewickiej, a szczególnie w Bitwie Warszawskiej, znaczący udział miały oddziały ochotnicze, w których nie brakowało kielczan i osób związanych z miastem. Wśród nich był m.in. Jan Kinastowski – siedemnastoletni ochotnik z rodziny o kieleckich tradycjach, walczący w szeregach Błękitnej Armii gen. Hallera; Eugeniusz Kerner – harcerz, który już w 1919 r. zgłosił się do Batalionu Harcerskiego Wojska Polskiego; czy kpt. Jan Bularski – lekarz 4. Pułku Piechoty Legionów, późniejszy naczelny lekarz garnizonu kieleckiego. Na froncie i w służbie Ojczyzny zasłużyli się także: Jan Cudek – oficer artylerii Błękitnej Armii, Marian Green – legionista walczący na froncie rosyjskim, Józef Siwek – żołnierz Batalionu Harcerskiego oraz Gracjan Makowski – policjant, który w 1920 r. brał udział w szturmie Radzymina. W walkach z bolszewikami uczestniczyły również przyszłe jednostki kieleckiego garnizonu – 4. Pułk Piechoty Legionów i 2. Pułk Artylerii Lekkiej Legionów.
W tym roku wojewódzkie obchody Święta Wojska Polskiego w Kielcach rozpoczną się 15 sierpnia o godz. 9.00 złożeniem kwiatów przed pomnikiem Niepodległości na Placu Niepodległości. O godz. 10.00 kwiaty zostaną złożone także przed pomnikiem Wincentego Witosa u zbiegu ulic Bodzentyńska i IX Wieków Kielc. O godz. 14.00 w Kościele Garnizonowym pw. NMP Królowej Polski przy ul. Chęcińskiej odprawiona zostanie Msza Święta. Następnie, o godz. 15.00, pododdziały i uczestnicy obchodów przemaszerują ulicami: Karczówkowska, Rondo Giedroycia, Paderewskiego, Sienkiewicza, Hipoteczna na Plac Wolności, gdzie o godz. 16.00 rozpocznie się uroczysty apel.
O godz. 16.45 delegacje złożą wieńce i kwiaty przed pomnikiem Marszałka Józefa Piłsudskiego, a o 17.20 zaprezentowany zostanie pokaz musztry paradnej w wykonaniu uczniów Niepublicznego Technikum im. Wojska Polskiego w Starachowicach Zakładu Doskonalenia Zawodowego w Kielcach.
W godzinach 12.00–18.00 na Placu Wolności będzie można zobaczyć nowoczesny sprzęt wojskowy, w tym pojazdy opancerzone i artylerię, a także zapoznać się z działalnością różnych służb mundurowych oraz instytucji związanych z obronnością.
Serdecznie zapraszamy do udziału w uroczystościach!
Spis ilustracji:
1. Afisz z programem uroczystości „Święta Żołnierza” z 1936 r. Źródło: AP Kielce
2. Harcerz Józef Siwek, 1920 r. Zbiory Muzeum Historii Kielc
3. Major Jan Cudek, 1928 r. Zbiory Muzeum Historii Kielc
4. Odznaka "Stanęli w potrzebie 1920". Zbiory Muzeum Historii Kielc
