W nocy z 12 na 13 grudnia 1981 r. w Polsce wprowadzono stan wojenny. Władzę przejęła junta wojskowa pod przywództwem gen. Wojciecha Jaruzelskiego. Celem reżimu komunistycznego było zniszczenie masowego ruchu skupionego wokół NSZZ „Solidarność”. Jeszcze przed północą grupy milicjantów i funkcjonariuszy SB przystąpiły do internowania działaczy „Solidarności” i przywódców opozycji politycznej, a oddziały ZOMO wkroczyły do lokali zarządów regionalnych „Solidarności”. Zajęto również siedziby Polskiego Radia i Telewizji oraz zablokowano połączenia krajowe i zagraniczne w centralach telefonicznych. Większość Polaków dopiero po 6:00 rano dowiedziała się o wprowadzeniu stanu wojennego, kiedy Polskie Radio nadało przemówienie Wojciecha Jaruzelskiego. W odpowiedzi w kilkuset zakładach i instytucjach w całym kraju wybuchły strajki. Stanęły zakłady w dużych miastach, takich jak Gdańsk, Szczecin, Wrocław, Warszawa, ale też w mniejszych ośrodkach. W niedzielny poranek 13 grudnia 1981 r., telewizyjny program dla dzieci (Teleranek) zastąpiło wystąpienie gen. Wojciecha Jaruzelskiego, który przekazał telewidzom informację o wprowadzeniu stanu wojennego i utworzeniu Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego.
Na kieleckich ulicach pojawiły się wozy opancerzone oraz patrole wojska i Milicji Obywatelskiej. Wcześniej w nocy dokonano zatrzymań osób, które miały zostać internowane. Część działaczy świętokrzyskiej „Solidarności”, wraz z kierownictwem aresztowano w Bocheńcu koło Małogoszcza, gdzie w nocy z 12 na 13 grudnia odbywało się inauguracyjne posiedzenie Uniwersytetu Robotniczego. Zatrzymania trwały również w innych miejscowościach Kielecczyzny. Po 13 grudnia zostało internowanych 368 osób z Regionu Świętokrzyskiego NSZZ „Solidarność”, które następnie przetrzymywane były w Kielcach w Areszcie Śledczym na Piaskach, ale również w innych ośrodkach odosobnienia, m.in. w Nowym Łupkowie, Uhercach, Załężu czy Gołdapi.
Reakcją na wprowadzenie stanu wojennego były w regionie świętokrzyskim strajki organizowane w zakładach pracy. W Kielcach próby strajkowe podjęto w Fabryce Łożysk Tocznych „Iskra”, zakładach „Polmo–SHL”, Kieleckich Zakładach Wyrobów Papierowych oraz Kieleckim Kombinacie Budowlanym. Skutecznie zorganizowano trzydniowy protest w dniach 13–15 grudnia w Hucie im. M. Nowotki w Ostrowcu Świętokrzyskim. Jednak działania władzy szybko zdusiły te punkty oporu.
Ilustracje:
1. Kartka z kalendarza z dnia wprowadzenia stanu wojennego, 13 grudnia 1981 r.
2. Przemówienie Wojciecha Jaruzelskiego na stronie tytułowej „Słowa Ludu” z 14 grudnia 1981 r.
3. Krzyż pasyjka wykonany z fragmentów blachy z puszek po konserwach przez internowanych w ośrodku internowania na Piaskach w czerwcu 1982 r.
4. Talon na paczkę żywnościową z ośrodka internowania na Piaskach ze stycznia 1982 r.
5. Strona tytułowa podziemnego czasopisma z okresu stanu wojennego z artykułem na temat przygotowań do ewentualnego strajku generalnego i początkiem listy osadzonych w ośrodku internowania na Piaskach, lipiec 1982 r.
6. Ulotka w formie banknotu z wizerunkiem Wojciecha Jaruzelskiego z okresu stanu wojennego.
Wszystkie ilustracje pochodzą ze zbiorów MHKi.
