14 lutego 1942 r. rozkazem Naczelnego Wodza, gen. Władysława Sikorskiego przemianowano działający od 13 listopada 1939 r. Związek Walki Zbrojnej na Armię Krajową, w skład której weszli żołnierze zakonspirowanych sił zbrojnych Polskiego Państwa Podziemnego. Armia Krajowa stała się integralną częścią Polskich Sił Zbrojnych podporządkowaną Naczelnemu Wodzowi działającą na okupowanym przez Niemcy i ZSRR terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Okręg Radomsko-Kielecki AK działał na obszarze dawnego województwa kieleckiego. Siedzibą Komendy Okręgu były kolejno: Kielce, Radom, Skarżysko, ponownie Kielce i Częstochowa. Komendantami Okręgu byli: płk dypl. Leopold Endel-Ragis, płk Feliks Jędrychowski, płk dypl. Stanisław Dworzak i płk Jan Zientarski. W samych Kielcach konspiracyjne komórki AK powstały w Zakładach „Społem”, na kolei, w fabrykach „Granat” i „Ludwików”. Zorganizowano też oddziały w poszczególnych rejonach i dzielnicach miasta.
W kwietniu 1940 r. powołano specjalny pion dywersyjny pod nazwą Związek Odwetu, przekształcony później w Kierownictwo Dywersji (Kedyw). W Kielcach Kedywem dowodzili kolejno: por. Henryk Jaworski, por. Hipolit Krogulec i por. Jan Piwnik. W mieście grupami specjalnymi dowodzili: Marian Sołtysiak, Zbigniew Kruszelnicki i Zygmunta Firley. W Górach Świętokrzyskich oddziały partyzanckie staczały bitwy z wojskami niemieckimi.
Na początku sierpnia 1944 r., w związku z akcją „Burza”, rozpoczęła się mobilizacja, podczas której większość członków AK z terenu Kielc znalazła się w 4 Pułku Piechoty Legionów AK, z którym odbyła kampanię m.in. w lasach przysuskich, koneckich i włoszczowskich.
Ilustracje:
1-4. Żołnierze 4 Pułku Piechoty Legionów Armii Krajowej.
5. Partyzanci oddziału „Jędrusie”. W okresie realizacji planu „Burza” działali w strukturach Armii Krajowej.
6. Pomnik poświęcony udanemu zamachowi żołnierzy AK na agenta gestapo Franza Wittka w kieleckim parku miejskim.
7. Książka pt. „Jodła” poświęcona jest działaniom Armii Krajowej na Kielecczyźnie w latach okupacji niemieckiej. Autorem monografii jest Wojciech Borzobohaty.
