Narodowe Święto Niepodległości. 105. rocznica odzyskania niepodległości przez Polskę

aktualnosci-11 listopada-23

11 listopada 1918 r. Rada Regencyjna w Warszawie przekazała Józefowi Piłsudskiemu pełnię władzy wojskowej. Również tego dnia Niemcy zawarły rozejm z państwami ententy, co zakończyło I wojnę światową. Ten dzień traktowany jest jako rocznica odzyskania niepodległości przez Polskę.

Warto przy tym pamiętać, że poszczególne części Polski, a nawet miasta wyzwalały się spod władzy okupantów w różnym terminie. W Kielcach już 1 listopada, przy udziale PPS i Polskiej Organizacji Wojskowej, rozbrojono stacjonujący w mieście austriacki 56. pułk piechoty. Władzę objął prawicowy prezydent miasta Gustaw Bukowiński, który 5 listopada został komisarzem na miasto i powiat kielecki z ramienia Rady Regencyjnej. W tamtym okresie nie było jeszcze jednego centralnego ośrodka władzy. W nocy z 6 na 7 listopada powstał w Lublinie Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej z Ignacym Daszyńskim na czele, który ogłosił przejęcie całej władzy w kraju. Znalazło to odbicie w Kielcach, gdzie 7 listopada nowym komisarzem na miasto i powiat z ramienia rządu lubelskiego w miejsce odsuniętego Bukowińskiego, został niekwestionowany lider PPS Franciszek Loeffler.

W akcji rozbrajania żołnierzy z austriackiego 56. pułku piechoty uczestniczył  między innymi kielczanin żydowskiego pochodzenia Henryk Rotman. W 1915 r. w wieku osiemnastu lat wstąpił ochotniczo do Legionów Polskich. Przyjął pseudonim „Kadera” (od nazwy miecza używanego niegdyś przez husarię). W czasie I wojny światowej przeszedł szlak bojowy jako żołnierz kilku formacji legionowych. Za odmowę złożenia przysięgi na wierność cesarzowi był internowany w obozie w Szczypiornie, skąd brawurowo uciekł. Następnie walczył w kampanii ukraińskiej 1918/1919 r. oraz w wojnie polsko-bolszewickiej. Służbę zakończył  w 1921 r. Za męstwo w boju został dwukrotnie odznaczony Krzyżem Walecznych.

 

Ilustracje ze zbiorów MHKi:

  1. Henryk Rotman Kadera, 1918 r.
  2. Książeczka wojskowa legionisty Henryka Rotmana Kadery, 1915 r.
  3. Służba wojskowa Henryka Rotmana Kadery wyszczególniona w legitymacji członkowskiej Związku Legionistów Polskich, lata 30. XX w.
  4. Bilet wstępu na IX Ogólny Zjazd Legionistów Polskich, 1930 r.