Obchodząc Święto 11 listopada warto mieć świadomość, że odzyskanie przez Polskę niepodległości nie jest tak naprawdę jednym określonym momentem, ale był to cały złożony proces. W 1918 r. poszczególne części kraju, widząc klęskę państw centralnych i rozpad monarchii austro-węgierskiej, zaczęły wyzwalać się spod władzy zaborców. Na przykład w Krakowie 28 października 1918 r. rozpoczęła działalność Polska Komisja Likwidacyjna, zajmująca się przejmowaniem władzy w Galicji od władz austriackich. Z kolei w nocy z 6 na 7 listopada, w uwolnionym spod okupacji Lublinie, ukonstytuował się lewicowy Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej z Ignacym Daszyńskim jako premierem. W Kielcach już 1 listopada 1918 r., przy udziale Pogotowia Bojowego PPS i Polskiej Organizacji Wojskowej, rozbrojono stacjonujący w mieście austriacki 56. pułk piechoty, a władzę przejął polski magistrat z prezydentem Gustawem Bukowińskim na czele.
Mając świadomość zaledwie tych kilku faktów, łatwo zrozumieć, że w pierwszych latach II Rzeczypospolitej nie istniała jedna data w której by obchodzono święto niepodległości. Dzień 11 listopada, kiedy w 1918 r. Rada Regencyjna przekazała władzę wojskową uwolnionemu właśnie z niemieckiego więzienia Józefowi Piłsudskiemu, zaczął zyskiwać na znaczeniu po przewrocie majowym w 1926 r. Od tego czasu obchody zaczęły przyjmować coraz bardziej zorganizowaną formę. Odbywały się wtedy uroczyste akademie z udziałem wojska, w kościołach odprawiano nabożeństwa, organizowano spotkania z udziałem kombatantów. Jednak dopiero w 1937 r., ustawą sejmową, 11 listopada oficjalnie przyjęto jako rocznicę odzyskania przez Naród Polski niepodległości i ogłoszono go dniem wolnym od pracy. Niestety oficjalne obchody zdołano zorganizować tylko dwukrotnie. W czasie II wojny światowej oraz później w okresie PRL oficjalnie obchodzenie Święta Niepodległości było zakazane. Przywrócone zostało przez Sejm w lutym 1989 r.
Opisy:
1 – III pluton Kompanii Skautowej w czasie służby na dworcu kolejowym w Kielcach, listopad 1918 r.
2 - Kieleckie pułki wojskowe w czasie nabożeństwa w Kościele Garnizonowym, Kielce, 11 listopada 1934 r.
3 – Defilada wojskowa na ul. Sienkiewicza, Kielce, lata 30. XX w.
4 – Defilada wojskowa na ul. Sienkiewicza, Kielce, lata 30. XX w.
Fotografie ze zbiorów Muzeum Historii Kielc
