Bitwa Warszawska, tradycyjnie nazywana też Cudem nad Wisłą, rozegrała się na wschodnich i północnych przedpolach stolicy Polski w dniach 12–25 sierpnia 1920 r. Była rozstrzygającym starciem wojny polsko-bolszewickiej. Właśnie 15 i 16 sierpnia doszło do decydującego ataku wojsk polskich z Modlina w kierunku na Nasielsk i wyparcia bolszewickiej armii. Kluczową rolę w zwycięstwie odegrał manewr Wojska Polskiego oskrzydlający Armię Czerwoną, przy jednoczesnym związaniu głównych sił bolszewickich na przedpolach Warszawy. Za autora i realizatora planu bitwy uważa się Józefa Piłsudskiego, choć zdaniem niektórych historyków ogromną rolę w zwycięstwie odegrał również gen. Tadeusz Rozwadowski. Bitwa Warszawska uznawana jest za jedną z osiemnastu przełomowych bitew w historii świata. 15 sierpnia
Ogromną rolę w walkach wojny polsko-bolszewickiej i zwycięstwie w Bitwie Warszawskiej odegrały oddziały ochotnicze, wśród których nie brakowało kielczan i osób związanych z miastem. Oto sylwetki kilkorga z nich:
Jan Kinastowski, pochodzący z zasłużonej rodziny kieleckiej, w 1920 r. jako siedemnastolatek wstąpił do pułku piechoty Błękitnej Armii gen. Hallera. Wyruszył na front wojny polsko-bolszewickiej w jej najważniejszym starciu – Bitwie Warszawskiej. Pamiątki po Janie Kinastowskim można obejrzeć w materiale przygotowanym przez Ośrodek Myśli Patriotycznej i Obywaleskiej w Kielcach pod adresem https://www.youtube.com/watch?v=lYdsh-2DXq4. Natomiast Teatr im. Stefana Żeromskiego w Kielcach przygotował słuchowisko oparte na jego pamiętnikach i wspomnieniach córki Kinastowskiego, dostępne pod adresem https://teatrzeromskiego.pl/spektakle/harcerz-na-wojnie-sluchowisko-dokumentalne/
Eugeniusz Kerner, kielczanin, harcerz, w 1919 r. zgłosił się do Batalionu Harcerskiego Wojska Polskiego i walczył w Bitwie Warszawskiej. Po ukończeniu studiów pedagogicznych pracował jako nauczyciel. W 1930 r. wstąpił ponownie do Wojska Polskiego, walczył w kampanii wrześniowej, później działał w Narodowych Siłach Zbrojnych. Zmarł w Kielcach w 1993 r.
Kpt Jan Bularski, dr medycyny, był młodszym lekarzem w 4 Pułku Piechoty Legionów i w jego składzie brał udział w wojnie z sowiecką Rosją w 1920 r. W 1927 r. został naczelnym lekarzem garnizonu kieleckiego. W czasie II wojny światowej był szefem sanitarnym Okręgu Kielecko-Radomskiego Armii Krajowej. Aresztowany przez Niemców, został zamordowany na kieleckim Słowiku 24 października 1943 r.
Jan Cudek, prawnik, w czasie I wojny światowej walczył na froncie włoskim, później przyłączył się do Błękitnej Armii gen. Hallera, z którą w 1920 r. walczył na froncie ukraińskim jako oficer artylerii. W okresie międzywojennym służył w 2 Pułku Artylerii Lekkiej Legionów w Kielcach. W 1939 r. włączył się działalność konspiracyjną. Aresztowany przez Niemców w 1942 r. zmarł w Auschwitz 16 października 1942 r.
Marian Green, kielczanin, w czasie I wojny światowej walczył w szeregach legionów na froncie rosyjskim, wzięty do niewoli, powrócił do Kielc w 1918 r. i stąd w 1920 r. wyruszył na front wojny polsko-bolszewickiej. Aresztowany przez Niemców w czerwcu 1941 r. za działalność konspiracyjną, zmarł w Auschwitz 5 listopada 1941 r.
Józef Siwek, kielczanin, w 1918 r. walczył w Batalionie Harcerskim Wojska Polskiego. W 1920 r. brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej na froncie litewsko-białoruskim. W czasie drugiej wojny światowej osadzony w obozach koncentracyjnych za działalność konspiracyjną, zmarł na emigracji w Wielkiej Brytanii.
Gracjan Makowski, urodzony w Kobylinie, w okresie międzywojennym był funkcjonariuszem Policji Państwowej w Kielcach. Uczestniczył w Bitwie Warszawskiej, szturmując i zdobywając Radzymin. Został zamordowany przez Sowietów w 1940 r.
Podpisy do fotografii:
1. Odznaka "Stanęli w potrzebie 1920". Zbiory Muzeum Historii Kielc
2. 6 Zastęp I Kieleckiej Drużyny Harcerskiej. W trzecim rzędzie, pierwszy z prawej Jan Kinastowski, 1918 r. Zbiory Muzeum Historii Kielc
3. Major Jan Cudek, 1928 r. Zbiory Muzeum Historii Kielc
4. Harcerz Józef Siwek, 1920 r. Zbiory Muzeum Historii Kielc
