1 sierpnia 1944 roku, o godzinie 17.00 – w tzw. godzinie „W” – rozpoczęło się Powstanie Warszawskie. Na rozkaz gen. Tadeusza Komorowskiego „Bora” do walki stanęli żołnierze Polskiego Państwa Podziemnego. Celem było wyzwolenie Warszawy spod niemieckiej okupacji przed wkroczeniem Armii Czerwonej i wystąpienie wobec niej jako jedyna legalna władza niepodległej Rzeczypospolitej.
Powstanie trwało 63 dni. Zginęło od 16 do 18 tysięcy żołnierzy AK oraz od 150 do 180 tysięcy cywilów. Po kapitulacji Warszawa została niemal całkowicie zniszczona.
Do pomocy walczącej stolicy ruszyły również oddziały Armii Krajowej Okręgu Radomsko-Kieleckiego „Jodła”, w ramach Akcji „Burza”. 21 sierpnia 1944 roku stoczyły bitwę pod Antoniowem, jednak wobec niemieckich umocnień nad Pilicą, marsz na Warszawę został przerwany.
W Powstaniu walczyli również kielczanie – według Muzeum Powstania Warszawskiego aż 80 uczestników zrywu urodziło się w Kielcach. Po wojnie wielu powstańców związało się z naszym miastem i spoczywa dziś na Cmentarzu Starym. Z Kielcami związany był także ks. Tadeusz Jachimowski – Naczelny Kapelan Armii Krajowej, który ukończył Seminarium Duchowne w Kielcach, a w sierpniu 1944 roku zginął w Warszawie, niosąc duchową pomoc powstańcom i ludności cywilnej.
Obchody rocznicowe w Kielcach odbędą się w piątek, 1 sierpnia 2025:
- godz. 12 – zapalenie zniczy na grobie Wacława Wilka-Wilczyńskiego ps. „Mały” (Cmentarz Stary),
- godz. 16 – msza święta w Kościele Garnizonowym,
- godz. 17 – uroczystości przy Pomniku Harcerzy na Skwerze Szarych Szeregów, w godzinie „W”.
Polecamy do posłuchania:
Wywiad z Jerzym Butwiłło ps. „Bejot”, uczestnikiem Powstania, który dorastał w Kielcach, uczył się w gimnazjum im. Żeromskiego i pracował w Hucie Ludwików, gdzie działał w konspiracji.
https://www.youtube.com/watch?v=XbxxBEjpbwI
Pamiętamy.
Ilustracja: Autor Nieznany. Jerzy Piorkowski (1957) Miasto Nieujarzmione, Warszawa: Iskry, ss. 197. https://pl.wikipedia.org/wiki/Powstanie_warszawskie#/media/Plik:WarsawUp...
