rozpoczynamy Tegoroczną edycję cyklu SWOI-NIEZNANI - pod hasłem: "Jesień z historią i kulturą Tatarów Polskich" - rozpoczynamy spotkaniem z red. Bartoszem Pankiem, autorem książki "U nas każdy jest prorokiem. O Tatarach w Polsce".
Obecnie niewiele mówi się o Tatarach - funkcjonują oni w świadomości społecznej jako element oryginalnej i wyjątkowej, ale dawno zapomnianej przeszłości. Na Podlasiu znane są Kruszyniany, Sienkiewicz zasiał wspomnienie o Lipkach, pamiętamy też być może ich barwne stroje - ale tylko takie publikacje, jak "U nas każdy jest prorokiem. O Tatarach w Polsce" dają szansę poznać szczegółowo tę niezwykłą zbiorowość. Bartosz Panek przybliża czytelnikom zarówno minione dzieje, ściśle związane z polską historią - od czasu, kiedy Tatarzy przybyli na tereny Litwy w XIV wieku na wezwanie księcia Witolda, zbierającego armię na walkę z zakonem krzyżackim, poprzez ich udział w powstaniach niepodległościowych, po kontakty ze znanymi wodzami kraju, jak Józef Piłsudski.
Autor opisuje przemiany tożsamościowe Tatarów, oparte na strategiach zachowania niezależności narodowej i religii muzułmańskiej - z jednoczesną wyraźną integracją z "polskością" i postrzeganiem siebie jako członków społeczeństwa polskiego. Panek przedstawia też burzliwe i smutne losy Tatarów podczas II wojny światowej, która przyczyniła się do rozproszenia tej grupy po świecie. Panek zbiera w całość te strzępki wiedzy, które nam pozostały współcześnie - dzięki rozmowom z obecnie żyjącymi Tatarami i opowieściami o poprzednich pokoleniach utrwala wiedzę o tym unikalnym ludzie; przypomina, że ich kultura jest trwałą częścią naszej spuścizny narodowej, dlatego warta jest docenienia i zachowania. Autor pięknie i wzruszająco maluje przed czytelnikami świat Tatarów - z tym samym kunsztem, który pozwolił mu zdobyć Prix Italia, jedną z najbardziej elitarnych międzynarodowych nagród dla dziennikarzy radiowych - czytamy w recenzji jego reportażowej książki.
Bartosz Panek (ur. 1983) – dziennikarz radiowy, reporter, politolog. Absolwent Instytutu Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego, studiował również na uniwersytecie w Trieście. Przez prawie 20 lat pracował w Polskim Radiu, najdłużej w Programie 2. Autor nagradzanych w Polsce i świecie reportaży (m.in. Prix Italia za innowacyjność w reportażu radiowym w 2014 roku i srebrny medal Unii Radiowo-Telewizyjnej w 2020 roku). Jego audycje były prezentowane we Włoszech, Chorwacji, Francji, Holandii, Litwie i Wielkiej Brytanii oraz emitowane w BBC World Service. W 2022 roku otrzymał nominację do Polsko-Niemieckiej Nagrody Dziennikarskiej. Był stypendystą Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Miasta Stołecznego Warszawy. Autor książki non-fiction U nas każdy jest prorokiem. O Tatarach w Polsce. Niebawem opublikuje kolejną, poświęconą pamięci o dawnych PGR-ach. Bartosz Panek jest współzałożycielem Free Range Productions i wiceprezesem zarządu fundacji Audionomia. Współpracuje z Raportem o stanie świata i portalem new.org.pl. Biega, jeździ na rowerze, chodzi po górach.