W 2025 ustanowione zostało nowe święto, przypadające w rocznicę przekształcenia Związku Walki Zbrojnej w Armię Krajową w 1942 r. 14 lutego 1942 r. rozkaz Naczelnego Wodza, gen. Władysława Sikorskiego powołał Armię Krajową (AK). Była ona kontynuatorką powołanej już w 1939 r. Służby Zwycięstwu Polski (SZP) przekształconej następnie w Związek Walki Zbrojnej (ZWZ). Pierwszym dowódcą AK został dotychczasowy komendant główny ZWZ, gen. Stefan Rowecki „Grot”. Przemianowanie ZWZ na AK w 1942 r. znacząco podniosło rangę sił zbrojnych w Kraju. Stała się ona podziemnym Wojskiem Polskim.
W czasie II wojny światowej Armia Krajowa była największym w Europie podziemnym wojskiem zorganizowanym do walki z okupacją niemiecka i sowiecką. Do 1944 r. liczebność AK osiągnęła ponad 350 tys. żołnierzy, w tym ok. 35-40 tys. aktywnie walczących w oddziałach leśnych. Walka prowadzona przez AK była rozwijana na skalę niespotykaną w żadnym innym kraju okupowanej Europy. Wyróżniała ją ogromna różnorodność działań: wywiad, kontrwywiad, dywersja, niepodległościowa propaganda, łączność kurierska i radiowa, szkolenie kadr, legalizacja, pozyskiwanie broni, produkcja środków walki, a także obecność konspiracyjna w obozach jenieckich i obozach zagłady.
Struktury AK rosły w wyniku prowadzenia akcji scaleniowej, w wyniku której w szeregach AK zjednoczonych zostało większość rozproszonych wcześniej sił wojskowych podziemnych partii politycznych: Bataliony Chłopskie, Gwardia Ludowa Wolność, Równość, Niepodległość i Narodowa Organizacja Wojskowa. Poza AK pozostały Narodowe Siły Zbrojne. Elitarnym kadrowym wsparciem dla AK byli cichociemni - wyszkoleni w Wielkiej Brytanii żołnierze Polskich Sił Zbrojnych zrzucani na spadochronach na teren okupowanego kraju. 19 stycznia 1945 r. w sytuacji zajmowania Polski przez okupanta sowieckiego AK została rozwiązana przez gen. Leopolda Okulickiego „Niedźwiadka”.
Delegatura Instytutu Pamięci Narodowej w Kielcach i Światowy Związek Armii Krajowej Okręg Kielce zapraszają do udziału w uroczystościach z okazji Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej, które odbędą się przed pomnikiem Armii Krajowej w Kielcach (Skwer im. Stefana Żeromskiego) w piątek 14 lutego 2025 roku o godz. 12:00.
Ilustracje:
- Pomnik Armii Krajowej w Kielcach.
- Odznaka pamiątkowa Okręgu Radomsko-Kieleckiego AK.
- Pomnik poświęcony udanemu zamachowi żołnierzy AK na agenta gestapo Franza Wittka w kieleckim parku miejskim.
- Biografia Jana Piwnika „Ponurego” legendarnego dowódcy zgrupowań Armii Krajowej w Górach Świętokrzyskich.
- Tablica poświęcona 108 poległym cichociemnym w kościele św. Jacka w Warszawie
Źródło: domena publiczna.
