Zapraszamy na kolejną z serii wystaw prezentujących dorobek fotografików związanych z regionem świętokrzyskim. Tym razem będzie to wystawa zdjęć Mariana Musiała. Specjalnym gościem wernisażu będzie Jan Anderman, wnuk autora.
Marian Musiał ur. 18. 04. 1916 r. w Koźle, gmina Maluszyn, pow. Radomsko. Po ukończeniu szkoły zawodowej w Jędrzejowie miłośnik fotografii odbywał praktykę w zakładzie fotograficznym Z. Pośpieszyńskiego w Radomiu w latach 1937–1938. Nie mając środków na profesjonalny sprzęt fotograficzny sam zbudował pierwszy aparat, wykorzystując soczewki zakupione u optyka. Zachowały się pierwsze fotografie z lat 30. XX w. wykonane aparatem własnej konstrukcji oraz odbitki na ówczesnym materiale. W 1939 r. jako młody kawalerzysta pułku im. Jana III Sobieskiego brał udział w walkach w okolicy Tarczyna. Po upadku Warszawy oddział został rozwiązany. Musiał wrócił w kieleckie, gdzie współpracował z partyzantami, także wykonując zdjęcia do fikcyjnych dokumentów. Przez cały okres okupacji nie rozstawał się z aparatem. W 1942 r., wędrując po wsiach Kielecczyzny sfotografował przypadkowo spotkaną dziewczynę, przyszłą żonę.
W listopadzie 1945 r. złożył egzamin czeladniczy w Izbie Rzemieślniczej w Kielcach. Pracował w zakładzie fotograficznym „Sztuka” w Skarżysku
Kamiennej. W 1946 r. otworzył własny zakład fotograficzny w wynajętym lokalu przy ul. Kieleckiej w Suchedniowie. Na pierwszej wystawie polskiej fotografii artystycznej w Poznaniu w 1947 r. znalazło się jego zdjęcie przedstawiające krajobraz.
W 1948 r. otrzymał dyplom mistrzowski wydany przez Izbę Rzemieślniczą w Kielcach. Przez ponad 50 lat, prowadząc zakład fotograficzny „Tęcza” w Suchedniowie, śledził twórczość
artystów fotografików, z wieloma utrzymywał kontakty, a także brał udział w konkursach fotograficznych i zbiorowych wystawach. Zaprzyjaźniony z Pawłem Pierscińskim, często odwiedzał artystę w pracowni kieleckiej.
Ulubionymi tematami Mariana Musiała były krajobraz i portret. Prowadzenie zakładu przez ponad pół wieku (przez wiele lat był jedynym fotografem w regionie) sprzyjało dokumentacji życia i zmieniających się obyczajów.
Zmarł 9 września 2001 r. w Suchedniowie.
Archiwum Mariana Musiała zawiera kilka tysięcy różnej jakości negatywów w różnych formatach - od lat 40. XX w. oraz wiele odbitek na ówczesnym materiale. Niektóre negatywy są porysowane. Dużą część archiwum stanowią fotografie dzieci wykonywane w sytuacjach zastanych oraz w studio.
Fotografie powojennego Suchedniowa i jego mieszkańców (w tym berezowskich stawów Gustawa Herlinga Grudzińskiego).
Pejzaże zimowe, fotografie przyrodnicze.
Dokumentacje wydarzeń społecznych i religijnych.
Dokumentacje suchedniowskich szkół i nieistniejących już zakładów przemysłowych.
Do szczególnie ciekawych należy cykl powojenny. Ze względu na brak odpowiedniego wyposażenia w studio – ludzie byli portretowani na zewnątrz w jednym miejscu. Fotografowano się na pamiątkę. Dzieci, narzeczeni, małżeństwa, starzy i młodzi, w odświętnych ubraniach i w mundurach wojskowych obrazują przekrój mody lat 40. i 50.
W archiwum znajdują się też zdjęcia i dokumenty brata, Władysława Musiała, porucznika I Dywizji Pancernej im Gen. Maczka, który przebywał w Szkocji i Anglii od listopada 1939 r. Ciężko ranny podczas walk w Normandii (był dowódcą plutonu czołgów), trafił do szpitala w Oxford, potem do polskiej placówki w Penley. Nie powrócił do kraju. Zmarł w 1966 r.
Jan Anderman
Opracowanie archiwum Mariana Musiała dzięki wsparciu
Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Zdjęcia na wystawę użyczyła Fundacja Archeologia Fotografii. Na stronach Fundacji dostępne jest archiwum 3500 zdigitalizowanych zdjęć Mariana Musiała - zapraszamy do oglądania >>
